Sokrates – człowiek, filozof, nauczyciel

Sokrates – człowiek, filozof, nauczyciel

Photo by Arthur Yeti on Unsplash

Sokrates

człowiek, filozof, nauczyciel

Syn – ojciec Sofroniskos, rzeźbiarz i kamieniarz, matka Fainarete, akuszerka

Mąż i Ojciec – żona Ksantypa (i być może Myrto), synowie Lamprokles, Sofroniskos, Meneksenos

Obywatel Aten – przypisany do (demu) gminy Alopeke i (fylii) okręgu Antiochis

Filozof – nauczał głównie na ulicy, poprzez rozmowę, nie pobierał za to zapłaty

Cały życie spędził w Atenach, tylko 3 razy opuszczając miasto w trzech kampaniach wojennych, twierdził że przyroda niczego go nie nauczy, a ludzie tak, dlatego woli przebywać z nimi, w mieście, niż z drzewami poza miastem

Charakter – był brzydki, miał mocne zdrowie, nawet w zimie chodził bez cieplejszego ubrania i boso, miał tęgą głowę, po całonocnej biesiadzie od rana był gotowy do rozmowy, do filozofowania, codziennie ćwiczył się w cnocie odwagi, wstrzemięźliwości, pokory, opanowania potrzeb ciała i umysłu, doświadczał stanów transu – podobnych do katatymii, miał swojego daimonion’a który pojawiał się żeby go ostrzec przed jakimś działaniem

Odwaga w każdej kampanii wojennej odznaczył się odwagą, ratując rannych towarzyszy, schodząc (nie uciekając) z pola bitwy w spokoju i z godnością, czym wzbudzał szacunek u wrogów; uważał, że kto ucieka z pola bitwy boi się śmierci, a kto boi się śmierci, nie rozumie prawdziwie cnoty sensu i powołania życia

Cel – zdecydował że jego celem jest: budzić ludzi i Ateny z letargu i iluzji fałszywej wiedzy o człowieku, o sobie, o cnotach i sensie życia, pomagać ludziom rozumieć lepiej siebie i pojęcia, którymi posługują się myśląc, podejmując decyzje, działając – docierać do prawdy, do rozumienia które jest pewne i odsączone z iluzji emocji, tradycji, stereotypów, pychy

Filozofia – interesował go głównie człowiek, nie badał bytu – natury – kosmosu, poszukiwał definicji pojęć i zrozumienia cnót, które mogłyby stać się pewną niepodważalną podstawą dobrego działania i dobrego życia, sam był przykładem spójności – życia w zgodzie z uznanym przez siebie (i Boga) powołaniem i uznanymi przez siebie wartościami, nawet jeżeli ceną za to było życie; uważał, że cnota jest wiedzą

Metoda Sokratejska używał metody rozmowy, dialogu, pytań i ironii; negatywną – aby podważyć czyją pewność (pyche) wiedzy i zrozumienia, prowadząc go do uznania, że jego wiedza to tylko mniemania, dalekie od prawdy, że tak naprawdę to niewiele wie na temat, nie wie na pewno (metoda elenktyczna) i pozytywną – pomagając niektórym (być może tym w których znajdował pokorę, ciekawość, otwartość zamiast pysznej pewności) dotrzeć do wiedzy, którą oni nieuświadomioną już w sobie mieli (metoda majeutyczna), był wtedy akuszerem, a nie pouczającym, przyłapującym na błędach w myśleniu nauczycielem

Śmierć – oskarżony przez Anytosa, Meletosa i Lykona, fałszywie, najpewniej z podpuszczenia wrogich mu polityków stronnictwa demokratycznego i obywateli, którzy ulegli opinii jaką mu przypisano, został skazany na śmierć, nie bronił się, wykazywał fałszywość oskarżeń i swoją rolę dla Aten i człowieka Aten, że Ateny winne są mu raczej wdzięczność niż karę; mimo, że mógł uciec, co było stosowaną i dostępną praktyką pozostał w więzieniu, dochowując wierności cnocie swojego życia, i po trzydziestu dniach oczekiwania, które spędził rozmawiając i filozofując, spokojnie wypił kielich cykuty

Charyzma – źródła charyzmy Sokratesa:

• sprowadzenie filozofii na ziemię, skupienie się na człowieku – na badaniu myślenia i cnót koniecznych do dobrego świadomego życia,

• poglądy i metoda, które otwierały zupełnie nowy inny sposób badania i myślenia o człowieku – o sobie samym, stawiały na pierwszym miejscu cnotę, etykę, prawdę w służbie cnotliwego świadomego życia,

• odwaga filozoficzna w rozmawianiu i prowadzeniu ludzi do szukania prawdziwego niepodważalnego zrozumienia,

• odwaga cywilna w wierności swoim zasadom i cnocie i nie poddawaniu się presji, nawet swojego środowiska,

• odwaga i dzielność fizyczna wobec walki, zagrożenia życia i wobec śmierci, wobec warunków i przeciwności przyrody – zimna, gorąca, deszczu,

• odwaga ducha w ćwiczeniu się w panowaniu nad pokusami i pożądaniem, np. aby pokusy przyjąć i korzystać z pozycji mędrca i idola (Sokrates nie uważa się za mędrca)

• partnerstwo – traktowanie każdego jako godnego i ciekawego rozmówce, bez względu na wiek i pozycje, rozmowa i wspólne badanie pojęć i poszukiwanie zrozumienia było ważniejsze niż jakiekolwiek schematy i struktury społeczne,

• doświadczenia kontemplacji – stany spontanicznej medytacji, często wielogodzinnej, w najdziwniejszych warunkach, czasem podczas uczty, kiedy „znikał” z kontaktu z uczestnikami, z rozmówcami, trwał wtedy w pozycji bezruchu,

• kontakt z daimonionem, wewnętrzną postacią duchową, która nie mówiła mu co ma robić, to zostawiając to jego woli i myśli, a jedynie ostrzegała przed złymi zachowaniami i sytuacjami,

• spójność i integracja wewnętrzna – życie w wierności, w zgodzie z przyjętymi wartościami i powołaniem życiowym, z decyzją czemu chce poświęcić życie i jak chce żyć,

• wolność osobista – ćwiczenie i pewność, że tylko on decyduje, o tym jak odbierze to co robią inni i jak na to zareaguje, i nikt nie może go zmusić do postępowanie niezgodnego z nim,

• pewność siebie i akceptacja dla siebie takim jakim się jest, w swojej urodzie, ułomnościach, stylu życia, postawie, drodze życiowej.